CINSEL DAVRANISLAR
KADINLARDA CINSEL DAVRANISLAR
DOĞANTEPE SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİ KADINLARININ CİNSEL DAVRANIŞLARI.
TÜRKDEMİR, Ahmet Haki (Hekim), AKIN Süreyya (Hemşire)
Doğantepe Sağlık Ocağı, Altındağ, ANKARA
AMAÇ:
Yapılan bu araştırma ile Doğantepe Sağlık Ocağı bölgesinde yaşayan kadınların cinsel alışkanlıklarının saptanması ve bu sayede bölge için uygun olan aile planlaması yönteminin belirlenmesi, risk içeren cinsel yaşam bilgilerinin edinilmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM:
Literatürden elde edilen bilgiler ışığında bir anket oluşturulmuş, bu bilgiler ışığında ile risk gruplarının belirlenmesine yönelik tanımlayıcı bir çalışma olarak planlanmıştır.BULGULAR
Araştırmada 26 Kasım-26 Aralık 2002 tarihleri arasında, aile planlaması hizmetleri için başvuran 109 sağlıklı kişiye ulaşılarak verileri değerlendirmeye alınmıştır.
Anket uygulanan kadınların yaş ortalaması 27,5±7,3 yıl, aynı adreste ikamet etme süre ortalaması 70,2±68,3 ay, aylık toplam gelir 291,6±189,7 milyon TL, boy ortalaması 160,8±4,7 cm, ağırlık 63,3±13,0 kg, vücut kitle indeksi (VKİ) 23,9±4,2 kg/cm2 olarak saptanmıştır.
Değerler | Cevap. Kişi Sayısı | Ort. | Std. Sapma | Min. | Maks. |
Yaş (Yıl) | 109 | 27.5 | 7.3 | 18 | 54 |
Aynı Adreste İkamet Süresi (ay) | 107 | 70.2 | 68.5 | 1 | 300 |
Tahmini Kişisel Aylık Gelir (Milyon TL) | 109 | 18.6 | 93.2 | 0 | 590 |
Çalışma Süresi (Ay) | 4 | 20.0 | 12.7 | 8 | 36 |
Haneye Giren Aylık Toplam Gelir (Milyon TL) | 100 | 291.6 | 189.7 | 80 | 1500 |
Boy (cm) | 41 | 160.8 | 4.7 | 150 | 169 |
Ağırlık (kg) | 67 | 63.3 | 13.0 | 41 | 95 |
VKİ (kg/cm2) | 33 | 23.9 | 4.2 | 18.4 | 35.2 |
Anket uygulananların % 34,9’u Ankara, % 45,9’u İç Anadolu Bölgesi’nin Kuzey-Doğu bölgesinde yer alan 4 (dört) ilde doğum yeri olarak belirtmiştir. Anket uygulananların % 92,7’si Doğantepe Semti’nden, % 7,3’ü bölge dışından gelmekte, % 19,3’ü bir yıldan daha az süre aynı adreste otururken, % 36,7’si 5 yıldan daha fazla oturmaktadır.
Sosyo-Demografik Özellik | Cevap. Kişi Sayısı | % | |
Doğum Yeri | Ankara | 38 | 34.9 |
Çorum | 26 | 23.9 | |
Kırıkkale-Kırşehir-Yozgat | 24 | 22.0 | |
Diğer | 21 | 19.3 | |
Ev Adresi | Başpınar Mh. | 47 | 43.1 |
Doğantepe Mh. | 46 | 42.2 | |
Feridun Çelik Mh. | 8 | 7.3 | |
Bölge Dışı | 8 | 7.3 | |
İkamet Süresi | Bir Yıl ve Daha Az | 21 | 19.3 |
1-5 Yıl Arası | 46 | 42.2 | |
5 Yıldan Fazla | 40 | 36.7 | |
Bilgi Yok | 2 | 1.8 | |
Çalışma Durumu | Çalışıyor | 7 | 6.4 |
Ev Hanımı | 102 | 93.6 | |
Medeni Durum | Resmi ve/veya İmam Nikahlı | 105 | 96.3 |
Diğer | 4 | 3.7 | |
Eğitim Durumu | Okur-Yazar Değil | 9 | 8.3 |
İlk-Orta Okul Mz. | 91 | 83.5 | |
Lise - Yük.Okul Mz. | 9 | 8.3 | |
Sosyal Güvence | SSK | 33 | 30.3 |
Yeşil Kart | 25 | 22.9 | |
Bağ-Kur | 9 | 8.3 | |
Emekli Sandığı | 7 | 6.4 | |
Yok | 35 | 32.1 | |
Sürekli Hastalık | Yok | 80 | 73.4 |
Var | 29 | 26.6 | |
İlaç | Kullanmıyor | 97 | 89.0 |
Kullanıyor | 12 | 11.0 | |
Gelir Durumu | 200 Milyon TL ve Altı | 41 | 37.6 |
201-300 Milyon TL arası | 20 | 18.3 | |
300 Milyon TL ve Üzeri | 39 | 35.8 | |
Bilinmiyor | 9 | 8.3 | |
Yaş Grubu | 24 Yaş ve Altında | 46 | 42.2 |
25-34 Yaş Grubu | 42 | 38.5 | |
35 Yaş ve Üzerinde | 21 | 19.3 | |
Toplam | 109 | 100.0 |
Anket uygulanan kadınların % 6,4’ü çalışırken, % 3,7’si nikahsız birlikte yaşamakta, bölgede yaşayanların % 32,1’inin sosyal güvencesinin olmadığını, % 45’i sosyal güvencesi (SSK, ES, BK) bulunduğunu belirtmiştir. % 26,6’sının sürekli bir hastalığı (ya da geçirilmiş bir ameliyatı) bulunurken, % 11’i sürekli bir ilaç kullanmaktadır. Anket uygulanan kadınların % 37,6’sının evlerine giren aylık gelir 200 milyon TL altındadır. Başvuran kadınların % 42,2’si 24 yaş altında % 38,5’i 25-34 yaşları arasında, % 19,3’ü 35 yaş ve üzerinde bulunmaktadır.
Kadınların % 14,7’si çeşitli nedenlerle (gebelik, enfeksiyon vd.) herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanmazken, % 11,9’u halen hormonal yöntemlerden birini kullanmaktadır. Buna karşılık kadınların %24,8’i yaşamları boyunca hormonal bir yöntemi kullanmışlardır. Kadınların % 22,9’unun ilk gebeliği 17 yaş altında gerçekleşmiştir.
Tablo 3 Doğantepe Semtinde Oturan Anket Uygulanan Kişilerin Aile Planlaması Özelliklerine Göre Sayı ve Yüzde (%) Dağılımı (Ankara, Doğantepe Semti, Aralık-2002)
Aile Planlaması Özellikleri Cevap. Kişi Sayısı % Kullandığı Doğum Kontrol Yöntemi Kullanmıyor 16 14.7 Kondom 16 14.7 Hormonal Yöntemler (OK-DP) 13 11.9 Mekanik Yöntemler (RİA-TL) 64 58.7 Yaşam Boyu Kullanılmış Olan Aile Planlaması Yöntemi Uygulamıyor 8 7.3 Diğer Yöntemler 74 67.9 5 Yıldan Az Hormonal Yöntemler 24 22.0 5 Yıl ve Yıldan Fazla Hormonal Y. 3 2.8 İlk Gebelik Yaş Grupları 20 Yaş ve Üzeri 40 36.7 18-19 Yaş Grubu 41 37.6 16-17 Yaş Grubu 18 16.5 15 Yaş ve Altı 7 6.4 Bilinmiyor 3 2.8 Toplam 109 100.0
Ankete katılan kadınların % 73,4’ü hiç sigara içmemekte iken, % 1,8’i alkol kullanmaktadır. Kadınların % 56,9’unun ailelerinde kanser öyküsü bulunmazken, % 17,5’inde birinci derece akrabalarında kanser bulunmaktadır. Ankete katılan kadınların % 67’si memelerinden yakınmada bulunmazken, bu oran genital bölgede % 20,2’ye düşmüştür.
Kişisel Özellikler | Cevap. Kişi Sayısı | % | |
Sigara İçme Durumu | Hiç İçmiyor | 80 | 73.4 |
Seyrek İçiyor | 8 | 7.3 | |
Günde 10 Adet ve Altı | 9 | 8.3 | |
Günde 11 Adet ve Üzeri | 12 | 11.0 | |
Alkol İçme Durumu | Hiç İçmiyor | 107 | 98.2 |
Ayda 3-5 Kere | 2 | 1.8 | |
Ailede Kanser Öyküsü | Yok | 62 | 56.9 |
2. Akrabada | 28 | 25.7 | |
1. Akrabada | 15 | 13.8 | |
Anne ve Kızkardeş | 4 | 3.7 | |
Memede Hastalık Durumu | Yok | 73 | 67.0 |
Bir Bulgu | 28 | 25.7 | |
2-5 Bulgu | 8 | 7.3 | |
Genital Bölge Hastalık Durumu | Yok | 22 | 20.2 |
Bir Bulgu | 27 | 24.8 | |
2-5 Bulgu | 60 | 55.0 | |
Toplam | 109 | 100.0 |
Ankete katılan kadınların % 25,7’sinin ilk adet yaşı 12 ve altında, % 17,4’ünün cinsel yaşama başlama yaşı 15 yaş ve altındadır. Kadınlardan sadece biri eşi dışında cinsel ilişkide bulunduğunu, 2’si (% 1,8) yaşamları boyunca birden çok kişi ile ilişkiye girdiklerini, buna karşılık % 14,6’sı eşlerinin birden çok kişiyle cinsel ilişkisi olduğunu belirtmişlerdir. Kadınların % 85,3’ü sadece vajinal yoldan, % 14,7’si farklı yollardan cinsel ilişkiye girdiğini belirtmiştir. Buna karşılık % 42,2’si yılda birden fazla cinsel hastalık geçirirken, % 11,9’u eşlerinin de yıldan birden fazla cinsel hastalık geçirdiğini ifade etmişlerdir. İki kişi eşinin sünnet olma durumu hakkında bilgi verememiştir.
Cinsel Yaşam Özellikleri | Cevap. Kişi Sayısı | % | |
İlk Adet Yaş Grubu | 12 Yaş ve Altı | 28 | 25.7 |
13-14 Yaş Grubu | 53 | 48.6 | |
15 Yaş ve Üzeri | 26 | 23.9 | |
Bilinmiyor | 2 | 1.8 | |
Cinsel Yaşama Başlama Yaşı | 20 Yaş ve Üzeri | 33 | 30.3 |
18-19 Yaş Grubu | 15 | 13.8 | |
16-17 Yaş Grubu | 42 | 38.5 | |
15 Yaş ve Altı | 19 | 17.4 | |
Cinsel İlişkide Bulunma | Sadece Eşi İle | 108 | 99.1 |
Diğer | 1 | 0.9 | |
Yaşam Boyu Eş Sayısı | Tek Eş | 107 | 98.2 |
Birden Çok Eş | 2 | 1.8 | |
Eşinin Eş Sayısı | Tek Eş | 93 | 85.3 |
Birden Çok Eş | 16 | 14.7 | |
Cinsel İlişki Şekli | Sadece Vajinal | 93 | 85.3 |
Vajinal+Oral | 5 | 4.6 | |
Vajinal+Anal | 3 | 2.8 | |
Vajinal+Oral+Anal | 8 | 7.3 | |
Bir Yılda Cinsel Hastalık Sayısı | Yok | 61 | 56.0 |
Yılda 1-2 | 20 | 18.3 | |
Yılda 3 ve Daha Çok | 26 | 23.9 | |
Bilinmiyor | 2 | 1.8 | |
Eşinin Genital Hastalığı | Yok | 96 | 88.1 |
Yılda 1 ve Daha Çok | 13 | 11.9 | |
Sünnet Olma Durumu | Sünnetli | 107 | 98.2 |
Diğer (Cevaplamayan) | 2 | 1.8 | |
Toplam | 109 | 100.0 |
İlk adet (menarş) yaş ortalaması 13,4±1,6 yaş olarak bulunmakta, adetler 29,8±7,2 gün aralıkta bir 5,3±1,9 gün sürmekte ve 2,3±1,0 ped değiştirilmektedir. İlk gebelik yaşı 19,3±3,2 olup, kadın başına gebelik ortalaması 2,65, canlı doğum ortalaması 2,28, yaşayan çocuk ortalaması 2,27 olarak bulunmuştur. Kadın başına emzirme süresi 27,1±23,9 ay iken, sahip olunan çocuk başına emzirme süresi 12,8±9,7 ay sürmektedir.
Kişisel Cinsel Alışkanlıklar Cevap. Kişi Sayısı Ort. Std. Sapma Min. Maks. İlk Adet Yaşı 107 13.4 1.6 9 18 Adet Sıklığı (gün) 98 29.8 7.2 14 90 Adet Süresi (gün) 103 5.3 1.9 2 12 Kanama Miktarı (ped sayısı) 103 2.3 1.0 1 5 İlk Gebelik Tarihi (Yaş) 106 19.3 3.2 13 32 Toplam Gebelik Sayısı 109 2.7 1.6 0 7 Canlı Doğum Sayısı 109 2.3 1.3 0 6 Ölen Çocuk Sayısı 109 0.1 0.4 0 3 Düşük Sayısı 109 0.1 0.4 0 2 Küretaj Sayısı 109 0.2 0.5 0 2 Yaşayan Çocuk Sayısı 109 2.3 1.2 0 5 Toplam Emzirme Süresi (Ay) 106 27.1 23.9 0 114 Çocuk Başına Emzirme Süresi (Ay) 106 12.8 9.7 0 60 Meme Hastalık Durumu 109 0.4 0.8 0 4 Cinsel Hastalık Durumu 109 1.9 1.4 0 5 Serviks Kanseri Risk Grubu 109 0.7 0.5 0 2 Meme Kanseri Risk Grubu 109 0.4 0.7 0 2

TARTISMA ve SONUCLAR
Anket uygulanan nüfusun oldukça genç yaş grubundadır (27,5). Aynı adreste ikamet etme süresi ortalama olarak 5 yıl 10 aydır. Kişisel gelirler haneye giren gelirlerin 10’da birini oluşturmaktadır. Hafif obes yapıdadırlar (VKİ 23,9). % 6,4’ü çalışmaktadır. % 3,7’sinin resmi nikahı yoktur. % 8,3’ünün okuma-yazması yoktur. % 26,6’sının sürekli bir yakınması vardır ve % 11’i sürekli bir ilaç kullanmaktadır. % 55’i hiçbir sosyal güvencesi olmayan ve Yeşil Kart sahibi olanlardan oluşmaktadır. Başvurdukları sırada % 11,9’u aile planlaması için hormonal yöntem kullanırken, % 24,8’i hormonal yöntemleri en az bir kere denemiştir.
Kadınların % 16,5’inin ilk gebeliği 16-17 yaşlarında ve % 6,4’ünün ilk gebeliği 15 yaş ve altında gerçekleşmiştir. Buna göre adölesan dönemde gebe kalma oranı % 22,9’dur.
Ortalama olarak ilk adet görme yaşı 13,4’dür. Ortalama olarak 29,8 günde bir adet görmekte, adetleri 5,3 gün sürmekte, adet süresince günde değiştirilen ped sayısı 2,3 ve ortalama olarak ilk gebelik yaşı 19,3’dür. Kadınlar ortalama olarak 2,27 çocuk sahi olmakta ve bu çocuklarını 27,1 ay emzirmektedirler (çocuk başına emzirme süresi 12,8 ay). Kadınların % 0,14 düşük yapmakta ve % 0,16’sı kürtaj yaptırmaktadır. Kadın başına çocuk ölümü % 0,11’dir.
Kadınların % 27,6’sı sigara kullanmakta iken % 1,8’i alkol kullanmaktadır. % 43,1’inin ailesinde kanser öyküsü bulunmaktadır.
Kadınların % 33’ü memesinde, % 79,8’i cinsel organında rahatsızlık olduğunu belirtmiştir. Kadınların % 99,1’i sadece eşi ile cinsel ilişkide bulunmakta iken, % 1,8’inin yaşamları boyunca birden fazla eşi olduğunu belirtmiştir. Buna karşılık % 14,7’si eşinin kendisi dışında da eşi olduğunu belirtmektedir.
Cinsel ilişki şekli olarak kadınların % 85,3’ü sadece vajinal yolu kullanırken, % 10,1’i anal yolu da kullanmaktadır.
Kadınların % 44’ü, eşlerinin % 11,9’u yılda bir ve daha fazla cinsel hastalık geçirmektedir.
SONUÇ:
Doğantepe Sağlık Ocağı bölgesinde yaşayan kadınların cinsel yaşamları oldukça risklidir. Oldukça muhafazakar olduğuna inanılan toplumun genel yapısına karşılık cinsel yaşamları düşünüldüğünden farklıdır. Ancak buna karşılık cinsel yaşam bilgilerindeki yetersizlikten kaynaklanan cinsel hastalık sıklığı fazladır.