GSMH ve KANSER
GSMH ile KANSER SIKLIGININ ILISKISI
“1995 Yili Żllere Göre Kanser Insidanslari ve Gayri Safi Milli Hasila”
A. H. TÜRKDEMIR(****), I. ERSÖZ(***), E. G. KARABOGAZ(*), Y. YAZIR(*), G. YILMAZ(**)
Kanserle Savas Dairesi Baskanligi, (****) Dogantepe Saglik Ocagi, Gülveren, Ankara
ÖZET:
1999 yilina kadar yapilan çözümleyici çalismalar (Analitik Epidemiyoloji) ile kanser tipleri, görülme sikliklari (insidans) yillik olarak yayinlanirken, artik kanserlerin nedenlerine yönelik çalismalarin da yapilabilecegi görülerek, diger birimlerdeki verilerle karsilastirmali çalismalar baslatilmis bulunmaktadir.
Saglik bakanligi Kanserle savas Dairesi baskanligina yapilan bildirimlerden 1995 yili degerlendirmeleri yapilmistir. Elde edilen verilerden il bazinda insidanslar çikartilmistir.
Ayni zamanda Devlet Planlama teskilatindan 1990-1991-1992-1993-1994 yillari il bazinda gayri safi milli hasilalari alinarak regresyon analizine tutulmustur. Il bazinda gayri safi milli hasila ile kanser insidanslari arasinda iliski kurulmaya çalisilmistir.
Daha önce yurt disinda yapilan arastirmalarda da kanserin zengin hastaligi oldugu yolunda sonuçlara ulasilmistir. Ancak bu çalismada göründügü kadariyla gayri safi milli hasila arttikça il kanser insidansi artmaktadir. Bunun temel iliskisinin kisilerin refah düzeyleri arttikça gerek çevresel faktörler açisindan, gerekse yasam aliskanliklarinda ortaya çikan degisiklikler nedeniyle kanser sikliginin arttigi yolunda yorumlanmasi gerekmektedir.
Sonuç olarak, çalisma ile özellikle gayri safi milli hasila artisina neden olan etkenlerin arastirilarak, halk egitimlerinde öncelikli gruplar olarak seçilmeleri gerekmektedir. Yine bu bölgelerde çalisan saglik personelinin de özel egitimlerle konuya duyarlilastirilmalari hayati öneme haizdir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER:
Kanser, Etioloji, Tanimlayici-Descriptive- Epidemiyoloji, Gayri Safi Milli Hasila, Żnsidans
HIPOTEZ: Refah düzeyi arttikça kanser görülme sikligi da artmaktadir.
AMAÇ: Kisilerin refah düzeyleri ile kanserler arasindaki iliskilerin incelenmesidir. Daha önce yurt disinda yapilan arastirmalarda da kanserin zengin hastaligi oldugu yolunda sonuçlara ulasilmistir.
YÖNTEM: Saglik bakanligi Kanserle savas Dairesi baskanligina yapilan bildirimlerden 1995 yili degerlendirmeleri yapilmistir. Elde edilen verilerden il bazinda insidanslar çikartilmistir. Ayni zamanda Devlet Planlama teskilatindan 1990-1991-1992-1993-1994 yillari il bazinda gayri safi milli hasilalari alinarak regresyon analizine tutulmustur. Il bazinda gayri safi milli hasila ile kanser insidanslari arasinda iliski kurulmaya çalisilmistir.BULGULAR
Ancak bu çalismada göründügü kadariyla gayri safi milli hasila arttikça ilin kanser insidansi artmaktadir. Kisilerin refah düzeyleri arttikça gerek çevresel faktörler açisindan, gerekse yasam aliskanliklarinda ortaya çikan degisiklikler nedeniyle kanser sikliginin arttigi yolunda yorumlanmasi gerekmektedir.
SONUC
Çalisma ile özellikle gayri safi milli hasila artisina neden olan etkenlerin arastirilarak, halk egitimlerinde öncelikli gruplar olarak seçilmeleri gerekmektedir. Yine bu bölgelerde çalisan saglik personelinin de özel egitimlerle konuya duyarlilastirilmalari yasamsal önemdedir.
KAYNAKLAR:
Yuspa, S. H., Shields, P. G. Etiology Of Cancer: Chemical Factors, Bölüm-9, Cancer, Ed.. De Vita 185-202, 5.Baski, 1997,
Hall, E.J.. Etiology Of Cancer: Physical Factors, Bölüm-10, Cancer, Ed.. De Vita 203-218, 5.Baski, 1997,
Trichopoulos, D., Lipworth, L., Petridou, E., Adami, H-O., Epidemiology Of Cancer, Bölüm-12, Cancer, Ed.. De Vita 231-258, 5.Baski, 1997,
ANAHTAR SÖZCÜKLER:
Kanser, Etiyoloji, Tanimlayici Epidemiyoloji, Gayri Safi Milli Hasila, Żnsidans