CINSEL DAVRANIS CINSEL HASTALIK ILISKISI
CINSEL DAVRANIS HASTALIK ILISKISI
DOĞANTEPE SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİ KADINLARININ CİNSEL DAVRANIŞLARI ile CİNSEL HASTALIKLARIN İLİŞKİSİ
TÜRKDEMİR, Ahmet Haki (Hekim), AKIN Süreyya (Hemşire)
Doğantepe Sağlık Ocağı, Altındağ, ANKARA
AMAÇ:
Yapılan bu araştırma ile Doğantepe Sağlık Ocağı bölgesinde yaşayan kadınların cinsel alışkanlıklarının saptanması ve bu sayede bölge için uygun olan aile planlaması yönteminin belirlenmesi, risk içeren cinsel yaşam bilgilerinin edinilmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM:
Literatürden elde edilen bilgiler ışığında bir anket oluşturulmuş, bu bilgiler ışığında ile risk gruplarının belirlenmesine yönelik tanımlayıcı bir çalışma olarak planlanmıştır. Elde edilen veriler ki-kare ve çoklu varyasyon analizi (Tukey, Tamtane ya da Dunnet t Testi) ile test edilmiştir.BULGULAR
Araştırmada 26 Kasım-26 Aralık 2002 tarihleri arasında, aile planlaması hizmetleri için başvuran 109 sağlıklı kişiye ulaşılarak 107’sinin verileri değerlendirmeye alınmıştır.
Anket uygulanan kadınların yaş ortalaması 27,5±7,3 yıl, aynı adreste ikamet etme süre ortalaması 70,2±68,3 ay, aylık toplam gelir 291,6±189,7 milyon TL, boy ortalaması 160,8±4,7 cm, ağırlık 63,3±13,0 kg, vücut kitle indeksi (VKİ) 23,9±4,2 kg/cm2 olarak saptanmıştır.
Yapılan çalışma sonucunda kadınların genital bölge hastalık geçirme sıklığı şöyle bulunmuştur: 46 kadın (% 42,6’sı) yılda bir veya daha fazla cinsel kaynaklı hastalık geçirmekte, 87’si (% 79,8’i) cinsel bölge rahatsızlığı olduğunu bildirmiştir. Hiç hastalık geçirmeyen kadınların bile 42’si (% 68,8’si) bir veya daha fazla rahatsızlığı olduğunu bildirmiştir.
Tablo 1 Kadınların Yılda Geçirdikleri Hastalık Sayıları ve Cinsel Bölge Yakınmalarının Karşılaştırılması (Satır %’si)
Yılda Geçirilen Cinsel Hastalık Sayısı Cinsel Bölge Bulguları (Satır %'si) Toplam Yok Bir Bulgu 2-5 Bulgu Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Yok 19* 31 21 34 21 34.4 61 100 Yılda 1-2 1 5 6* 30 13 65 20 100 Yılda 3 ve Daha Çok 26* 100 26 100 Toplam 20 19 27 25 60 56.1 107 100 p=0,000 *Tamtane testine gore farklı çıkan değerler
Geçirilen cinsel bölge hastalık durumuna göre belirlenen bulgular belirgin olarak artmaktadır.
Yılda geçirilen cinsel hastalık sayısını; 34 değişken ile (Cinsel Hastalık Durumu, Aynı Adreste İkamet Süresi (Yıl), Çalışma Durumu, Son Bitirdiği Okul-Sınıf, Sosyal Güvenlik Kuruluşu, Geçirdiği Ameliyat ve Hastalıklar, Sürekli Kullandığı İlaçlar ve Dozları, Kullandığı Doğum Kontrol Yöntemi, Yaş Grubu, Cinsel Yaşama Başlama Yaşı, Eşinin Eş Sayısı, İlk Gebelik Yaş Grubu, Aile Planlaması Yöntemi, Ailede Kanser Öyküsü, Cinsel İlişki Şekli, Eşinin Genital Hastalığı, Meme Hastalık Durumu, Haneye Giren Ortalama Gelir (Milyon TL), İlk Adet Yaş Grubu, Adetler Arası Süre (Gün), Adet Süresi (Gün), Değiştirilen Ped Sayısı, Toplam Gebelik Sayısı, Canlı Doğum Sayısı, Ölen Çocuk Sayısı, Düşük Sayısı, Kürtaj Sayısı, Yaşayan Çocuk Sayısı, Toplam Emzirme Süresi (Ay), Çocuk Başına Emme Süresi (Ay), Sigara İçme Durumu, Cinsel Bölge Yakınma Durumu, Önceden Kullanılan Aile Planlaması Yöntemi, Bugün Kullanılan Aile Planlaması Yöntemi) lineer regresyon uyguladığımızda;
Cinsel bölge yakınmaları, ilk adet yaşı ve adet süresi ile ilişkili olduğu görülmüştür. Buna göre yılda bir ve daha fazla cinsel hastalık geçiren kadınların iki ve daha fazla cinsel bölge yakınmaları olmakta, ilk adet yaşı 13 yaş ve altında olanlar ile adet süresi 5 ve üzerinde olan kadınların yılda geçirdiği hastalık sayısı giderek artmaktadır.
Tablo 2 Kadınların Yılda Geçirdikleri Hastalık Sayıları ve Kişisel Özelliklerinin Karşılaştırılması
Bir Yılda Geçirilen Cinsel Hastalık Sayısı N Ort. Std. Sapma Min. Maks. Cinsel Hastalık Yakınma Sayısı Yok 61 1.2 1.09 0 4 P=0,000 Yılda 1-2* 20 2.2 1.32 0 5 Yılda 3 ve Daha Çok** 26 3.31 1.01 2 5 Toplam 107 1.9 1.42 0 5 Menarş Yaşı Yok 60 13.7 1.68 9 18 P=0,029 Yılda 1-2* 20 12.9 1.55 11 16 Yılda 3 ve Daha Çok 25 13.1 1.29 11 16 Toplam 105 13.4 1.6 9 18 Adet Süresi (gün) Yok 57 4.86 1.68 2 9 P=0,008 Yılda 1-2* 18 6.28 2.16 4 12 Yılda 3 ve Daha Çok 26 5.85 2.05 3 10 Toplam 101 5.37 1.95 2 12
Aynı adreste ikamet süresi arttıkça, kadınların yılda karşılaştıkları cinsel hastalık sayısı artmaktadır.
Tablo 3 Kadınların Yılda Geçirdikleri Hastalık Sayıları ile Aynı Adreste İkamet Etme Süreleri
Yılda Geçirilen Cinsel Hastalık Sayısı | Aynı Adreste İkamet Süresi (Yıl) (Satır %) | Toplam | ||||||
Bir Yıl ve Daha Az | 1-5 Yıl Arası | 5 Yıldan Fazla | ||||||
Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | |
Yok | 13 | 22 | 28 | 47 | 19 | 32 | 60 | 100 |
Yılda 1-2 | 4 | 21 | 3 | 16 | 12 | 63 | 19 | 100 |
Yılda 3 ve Daha Çok | 3 | 12 | 15 | 58 | 8 | 31 | 26 | 100 |
Toplam | 20 | 19 | 46 | 44 | 39 | 37 | 105 | 100 |
P=0,042 |
Kadının adet süresi arttıkça, yılda geçirdiği cinsel hastalık sayısı belirgin olarak artmaktadır. Özellikle 6 gün ve üzerinde süren adet kanaması yıllık hastalık sayısını çok arttırmkatadır.
Tablo 4 Kadınların Yılda Geçirdikleri Hastalık Sayıları ile Adet Süreleri Arasındaki İlişki
Yılda Geçirilen Cinsel Hastalık Sayısı | Adet Süresi (Gün) | Toplam | ||||||||
3 Gün ve Altı | 4-5 Gün | 6-7 Gün | 8 Gün ve Üzeri | |||||||
Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | |
Yok | 16 | 28 | 18 | 32 | 22 | 39 | 1 | 1.8 | 57 | 100 |
Yılda 1-2 | 8 | 44 | 7 | 39 | 3 | 17 | 18 | 100 | ||
Yılda 3 ve Daha Çok | 4 | 15 | 9 | 35 | 9 | 35 | 4 | 15 | 26 | 100 |
Toplam | 20 | 20 | 35 | 35 | 38 | 38 | 8 | 7.9 | 101 | 100 |
P=0,046 |
Kadınlardaki cinsel hastalık sayısı ilk bir ve ikinci doğumlarında belirgin olarak artmaktadır. Sonraki doğumlarda bu sıklık düşmektedir.
Tablo 5 Kadınların Yılda Geçirdikleri Hastalık Sayıları ile Canlı Doğum Sayıları Arasındaki İlişki
Yılda Geçirilen Cinsel Hastalık Sayısı Canlı Doğum Sayısı Toplam Yok 1-2 Doğum 3-4 Doğum 6 ve Üzeri Doğum Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Yok 3 5 30 49 24 39 4 7 61 100 Yılda 1-2 11 55 7 35 2 10 20 100 Yılda 3 ve Daha Çok 23 89 3 12 26 100 Toplam 3 3 64 60 34 32 6 6 107 100 P=0,032

SONUCLAR
Doğantepe Sağlık Ocağı bölgesinde yaşayan kadınların cinsel yaşamları oldukça risklidir. Kadınların % 42’si yılda bir ve daha fazla cinsel hastalığa yakalanmaktadır. Bunda bir çok etmen rol oynamakla birlikte, yapılan araştırma çerçevesinde belirlenen en önemli riskler:
1. İlk Adet Yaşının 13 ve altında olması,
2. Adet süresinin 5 günün üzerinde olması,
3. İlk 1-2 doğumlarından,
sonra cinsel hastalık sayısı belirgin olarak artmakta, bununla birlikte;
Kadınların cinsel bölge rahatsızlıklarının % 80’ininde görülmekte olduğu anlaşılmaktadır. Bu yakınmaların (ağrı, akıntı, ilişki sırasında ağrı, ağrılı adet ve diğer belirtilen yakınmalar) 2 ve üzerinde olması cinsel hastalık tanısını kolaylaştırıcı olarak değerlendirilebilir.