HASTALIK MEVSIM 2004
HASTALIK MEVSIM ILISKISI 2004
ACIL SAGLIK HIZMETLERINE YAPILAN BASVURULARIN
MEVSIMLERLE ILISKILERI (2004 Yili Verileri)
Ahmet Haki TÜRKDEMİR, Altug AYSUN, Fazil İNAN, Mehmet UGURLU
Ankara 112 Acil Saglik Hizmetleri İl Ambulans Servisi
SB. TSH. Acil Saglik Hizmetleri Daire baskani
SB. Temel Saglik Hizmetleri Genel Müdürü
Ankara 112 Komuta Merkezi
Eturkdemir@yahoo.com
AMAÇ: Ankara 112 Acil Saglik Hizmetlerine yapilan basvurularin aylara göre (dolayisi ile mevsimsel) degisimleri incelenmeye çalisilarak, hastaliklarin mevsimsel degisimleri saptanmaya çalisilmistir.
YÖNTEM: 2004 yili verileri incelenerek, 34.487 çagri içinde vakalar konulan öntani gruplari ve vaka basvuru aylarina göre ayrilmis, 27.626 vakanin (%80,1) dagilimi tanimlayici bir çalisma ile acil ambulans hizmetleri içinde basvuru nedenlerinin mevsimsel degisimi incelenmistir. Bunun için farkli hastalik gruplari ve aylara göre ki-kare ve One-Way ANOVA testleri ile test edilmistir.
BULGULAR
Travma vakaları yıllık olarak tüm vakaların %34,5’ini, tanısı konulan vakaların ise %37,9’unu oluşturmaktadır. Haziran Eylül ayları arasında aylık vakaların %40’ından fazlasını oluşturmaktadır.
İkinci sırada kardiyovasküler hastalıklar yer almakta (Toplam vakaların %25,2’si, Tanısı konulanların %27,6’sı), Mart-Mayıs aylarında vakaların %30’undan fazlasını oluşturmaktadırlar.
Üçüncü sırada yer alan psikiyatrik aciller toplam vakaların %6,6’sını oluşturmakta (tanısı konulanların %7,3’ü) Mart, Haziran-Ağustos aylarında yükselme (%8,5’u) izlenmektedir.
Dördüncü sırada solunum sistemi hastalıkları yer almakta (Toplam Vakaların %5,2’si ve tanısı konulan vakaların %5,7’si), Ekim-Mart aylarında artış görülmektedir (%6’nın üzerinde).
Beşinci sırada yer alan en çok acil başvuru nedeni ise vakaların %3,9’unu (tanısı konulanların %4,2’sini) oluşturan nörolojik hastalıklar oluşturmaktadır. Nörolojik hastalıklar Mart-Mayıs ve Eylül-Ekim aylarında %3,5’in üzerine çıkmaktadır.
| Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık |
|
Travma | 424 | 424 | 671 | 684 | 750 | 905 | 957 | 964 | 1044 | 918 | 870 | 921 | 9532 |
Kardiyoji | 404 | 377 | 624 | 596 | 623 | 562 | 546 | 581 | 599 | 619 | 625 | 792 | 6948 |
Psikiyatri | 107 | 102 | 170 | 102 | 112 | 208 | 188 | 211 | 169 | 159 | 122 | 180 | 1830 |
SolunumS. | 92 | 69 | 132 | 97 | 88 | 140 | 118 | 120 | 144 | 142 | 135 | 166 | 1443 |
Nöroloji | 233 | 245 | 63 | 79 | 68 | 11 | 12 | 45 | 83 | 92 | 71 | 64 | 1066 |
GİS | 40 | 39 | 66 | 70 | 76 | 86 | 97 | 102 | 107 | 128 | 106 | 97 | 1014 |
MetabolikH. | 50 | 53 | 73 | 52 | 56 | 63 | 86 | 72 | 65 | 63 | 65 | 92 | 790 |
Zehirlenme | 167 | 159 | 27 | 81 | 65 | 19 | 23 | 20 | 22 | 28 | 20 | 38 | 669 |
Tümör |
|
| 49 | 66 | 53 | 34 | 63 | 61 | 66 | 75 | 76 |
| 543 |
Enfeksiyon | 8 | 9 | 26 | 30 | 38 | 47 | 37 | 46 | 58 | 44 | 34 | 42 | 419 |
GÜS | 16 | 9 | 20 | 31 | 37 | 38 | 28 | 33 | 33 | 51 | 33 | 35 | 364 |
Ka-doğum | 1 | 6 | 14 | 14 | 20 | 22 | 19 | 25 | 34 | 28 | 19 | 37 | 239 |
YumuşakD. |
|
| 27 | 38 | 20 | 27 | 21 | 23 | 28 | 28 | 21 |
| 233 |
Kan H. |
|
| 1 | 4 | 2 | 2 | 3 |
| 10 | 4 | 2 |
| 28 |
Yenidoğan |
|
| 1 | 5 | 8 |
|
|
|
|
| 1 |
| 15 |
Diğer | 466 | 424 | 193 | 155 | 218 | 166 | 124 | 124 | 126 | 110 | 113 | 274 | 2493 |
TOPLAM | 2008 | 1916 | 2157 | 2104 | 2234 | 2330 | 2322 | 2427 | 2588 | 2489 | 2313 | 2738 | 27626 |
Vakaların ölüm oranları ise kardiyovasküler hastalıklar için her başvuran 1000 hastadan 37,7’si, Tümör vakalarının binde 31,3’ü, Solunum sistemi vakalarının binde 18,7’si, travma vakasının 14,9’u ve Psikiyatrik vakaların binde 12’si ölümle sonuçlanmıştır. Ölüm oranları kalp-damar hastalıklarında Şubat-Nisan ve Ekim aylarında binde 40’ın üzerine, Tümör vakalarında Temmuz, Ağustos aylarında binde 45’in üzerine, Solunum sistemi başvurularında Mart-Mayıs aylarında binde 30’un üzerine ve travmalarda da Eylül, Ekim ve Aralık aylarında binde 19’un üzerine çıkmaktadır.

SONUCLAR
Acil başvurulara neden olan hastalıkların görülme sıklığı ve ölüm oranları farklı oranlarda seyretmektedir. Örneğin kalp-damar hastalıkları başvuruları Mart-Mayıs aylarında çok olmakla birlikte ölüm oranları Şubat-Nisan aylarında yüksektir.
Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetlerine vaka başvuruları düzenli şekilde artış göstermektedir. Bu artış içinde belirli hastalık grubunun diğerlerine göre artış gösterip-göstermediğinin belirlenmesi, hastalıkların mevsimsel değişimlerinin izlenmesi yoluyla, bu duruma uygun önlemler alınmasında etkili olacak ve erken uyarı sistemleri geliştirilebilecektir.