KANSER SIKLIGI
GUNEY IRLANDA ILE TURKIYE KANSERLERININ KARSILASTIRILMASI
“1996 Yili Kanser Verilerinin Güney Irlanda Cumhuriyeti Verileri Ile Karsilastirilmasi”
A. H. TÜRKDEMIR(****), I. ERSÖZ(***), E. G. KARABOGAZ(*), Y. YAZIR(*), G. YILMAZ(**)
Kanserle Savas Dairesi Baskanligi (****) Dogantepe Saglik Ocagi, Gülveren, Ankara
ÖZET:
1999 yilina kadar yapilan çözümleyici çalismalar (Analitik Epidemiyoloji) ile kanser tipleri, görülme sikliklari (insidans) yillik olarak yayinlanirken, artik kanserlerin nedenlerine yönelik çalismalarin da yapilabilecegi görülerek, diger birimlerdeki verilerle karsilastirmali çalismalar baslatilmis bulunmaktadir.
Saglik bakanligi Kanserle savas Dairesi baskanligina yapilan bildirimlerden 1996 yili degerlendirmeleri yapilmistir. Elde edilen veriler nüfus yapisi olarak Türkiye’ye benzeyen Güney Irlanda Cumhuriyeti kanser verileri ile karsilastirilmistir. Elde edilen degerlerin isiginda Türkiye’deki kanserin yeri saptanmaya çalisilmistir.
Bu çalisma ile 1996 yili içinde kanserde yapilan bildirimlerin durumu saptanmaya çalisildigi gibi vakalarin organlara göre dagilimlari tahmin edilmeye çalisilmistir. Özellikle yas gruplari ile karsilastirmalarinda ileri yaslara dogru ülkemizde kanser tanilarinin hizla azaldigi görülmüstür. Bu yönde kanserlere yönelik erken tani ve tarama hizmetlerinin örgütlenmesi gerektigi ortaya çikmaktadir.
Ayrica gerek mezuniyet öncesi ve mezuniyet tip egitiminde kansere yönelik egitim programlari uygulanmasinin zorunlulugu ortaya çikmistir.
Daha önce yayinlanmamis bu çalismada sunulan veriler arastirmacilar için ve konuyla ilgilenenler için yararli veriler içermektedir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER:
Kanser, Etioloji, Tanimlayici-Descriptive- Epidemiyoloji, Yasa Özel İnsidans,
HIPOTEZ: 1996 yilindaki Türkiye kanser bildirimi, Güney Irlanda’dan çok düsüktür.
AMAÇ: Saglik Bakanligi Kanserle Savas Dairesi Baskanligina yapilan bildirimlerden 1996 yili degerlendirmeleri yapilmistir. Elde edilen veriler nüfus yapisi olarak Türkiye’ye benzeyen Güney Irlanda Cumhuriyeti kanser verileri ile karsilastirilmistir. Elde edilen degerlerin isiginda Türkiye’deki kanserin yeri saptanmaya çalisilmistir.
YÖNTEM: Avrupa birligi ülkeleri içinde nüfus yapisi Türkiye’ye en çok benzeyen Güney Irlanda ile ülkemizin kanser insidanslari Standart Dünya Nüfusuna göre karsilastirilmistir.BULGULAR
Güney Irlanda da kanserler Türkiye’ye göre erkeklerde 10,3 kat, kadinlarda 13,9 kat daha fazla bildirilmistir. Bu degerler en çok 0-4 yas kadinlarda (18,6 kat) iken en az 10-14 yas erkeklerde (2,8 kat) olarak bulunmustur.
Yas Gruplari | 0-4 | 5-9 | 10-14 | 15-19 | 20-24 | 25-29 | 30-34 | 35-39 | 40-44 | 45-49 | 50-54 | 55-59 | 60-64 | 65-69 | 70-74 | 75+ | Toplam |
G. Irl. Erk. | 55.7 | 19.2 | 15.3 | 42.6 | 74.2 | 78.4 | 120.0 | 138.7 | 190.3 | 324.9 | 474.6 | 866.4 | 1663.8 | 2049.8 | 1809.6 | 4859.4 | 500.2 |
G.Irl Kadin | 71.7 | 15.9 | 19.4 | 27.8 | 58.2 | 70.5 | 160.0 | 216.2 | 412.9 | 549.0 | 612.5 | 919.1 | 1371.2 | 1403.7 | 1076.8 | 2375.1 | 456.7 |
Türk. Erkek | 9.1 | 6.5 | 5.5 | 8.4 | 8.0 | 10.1 | 18.3 | 27.5 | 50.9 | 89.8 | 146.6 | 224.6 | 284.9 | 343.1 | 364.6 | 315.0 | 49.3 |
Türk. Kadin | 3.9 | 3.8 | 4.3 | 5.2 | 7.3 | 11.0 | 20.7 | 32.0 | 52.8 | 80.5 | 94.4 | 103.7 | 141.9 | 153.4 | 157.2 | 129.7 | 32.7 |
Yas Gruplari | Dünya S. | G.Irl Stan. | Türk. Stan. | G.Irl/Türk. D. |
Nüfusu | Kan. Ins | Kan. Ins | Stan. Kan. Orani | |
0-4 | 12000 | 7.6 | 0.8 | 9.5 |
5-9 | 10000 | 1.8 | 0.5 | 3.6 |
10-14 | 9000 | 1.6 | 0.4 | 4.0 |
15-19 | 9000 | 3.2 | 0.6 | 5.3 |
20-24 | 8000 | 5.3 | 0.6 | 8.8 |
25-29 | 8000 | 6.0 | 0.8 | 7.5 |
30-34 | 6000 | 8.4 | 1.2 | 7.0 |
35-39 | 6000 | 10.7 | 1.8 | 5.9 |
40-44 | 6000 | 18.1 | 3.1 | 5.8 |
45-49 | 6000 | 26.2 | 5.1 | 5.1 |
50-54 | 5000 | 27.1 | 6.0 | 4.5 |
55-59 | 4000 | 35.7 | 6.4 | 5.6 |
60-64 | 4000 | 60.7 | 8.5 | 7.1 |
65-69 | 3000 | 51.3 | 7.2 | 7.1 |
70-74 | 2000 | 28.1 | 5.0 | 5.6 |
75+ | 2000 | 66.5 | 4.2 | 15.8 |
Toplam | 100000 | 478.3 | 41.1 | 11.6 |

SONUC
Avrupa Birligi ülkeleri arasinda nüfus yapisi ülkemize en çok benzeyen ülke olarak seçilen Güney Irlanda’da 1996 yilinda bildirilen kanser insidansi ülkemizden 12 kat daha fazladir. Bunun en önemli nedeni bildirim eksikligi iken, tani koymadaki gecikmeler ve özelikle ülkelerin ortalama yasam sürelerine bagli olarak kanser sikliginin ileri yaslarda artis göstermesidir. Ancak yinede diger faktörlerin de arastirilmasi gerekmektedir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER:
Kanser, Etiyoloji, Karsilastirmali Epidemiyoloji, Yasa Özel İnsidans,
KAYNAKLAR:
Yuspa, S. H., Shields, P. G. Etiology Of Cancer: Chemical Factors, Bölüm-9, Cancer, Ed.. De Vita 185-202, 5.Baski, 1997,
Hall, E.J.. Etiology Of Cancer: Physical Factors, Bölüm-10, Cancer, Ed.. De Vita 203-218, 5.Baski, 1997,
Trichopoulos, D., Lipworth, L., Petridou, E., Adami, H-O., Epidemiology Of Cancer, Bölüm-12, Cancer, Ed.. De Vita 231-258, 5.Baski, 1997